Nức tiếng gạo nếp cái hoa vàng quý hương

Gạo nếp cái hoa vàng quý hương là sản phẩm nông nghiệp nức tiếng của xã Hà Long, huyện Hà Trung (Thanh Hóa) được sản xuất và tiêu thụ từ năm 2014 đến nay.

HTX dịch vụ nông nghiệp xã Hà Long đã ký hợp đồng với Cty CP Thương mại Sao Khuê Thanh Hóa tiêu thụ khoảng 50 tấn gạo nếp cái hoa vàng quý hương mỗi năm.

Ở huyện Hà Trung, đặc sản nếp cái hoa vàng quý hương chỉ duy nhất xã miền núi Hà Long gieo cấy được, bởi nó phụ thuộc hoàn toàn vào yếu tố thổ nhưỡng, đó là chân đất vàn đặc biệt chỉ nơi đây mới có. Gạo nếp cái hoa vàng quý hương dạng hạt bầu, màu trắng đục. Gạo được xát trắng, ngâm với nước ấm liên tục từ 4 - 5 giờ cho mềm, vo bằng nước sạch vớt ra để ráo, đổ gạo vào nồi (chõ đồ xôi) và được nấu chín bằng hơi.

Khi xôi chín, mở nắp vung ra từ xa đã cảm nhận được hương thơm rất quyến rũ. Hạt xôi mềm, rất dẻo không dính, không vón, gỡ từng hạt rời ra mà hạt xôi vẫn nguyên vẹn. Xôi nếp cái hoa vàng quý hương là một loại xôi đặc biệt, ăn rất ngon và ai đã ăn thì khó mà quên được.

Lúa nếp cái hoa vàng quý hương ở Hà Long được bảo tồn giống gốc. Giống lúa này rất phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng trên thân đất chân vàn. Ban đầu, xã quy hoạch để các hộ nông dân sản xuất khoảng 5 ha (năm 2014), sau tăng lên 100 ha (năm 2018) và dự kiến sẽ tăng lên 150 ha vào năm 2020.

Quy trình sản xuất lúa nếp cái hoa vàng quý hương khá nghiêm ngặt, nhất là khâu chọn giống từ vụ trước cho vụ sau. Khi thu hoạch, những bông lúa khác lạ được nông dân loại bỏ ngay, vừa để tạo được lúa có độ thuần cao vừa lưu giữ được lâu dài.

Giá trị thu được ngày càng tăng lên, nên các hộ nông dân trong xã đã tích cực tìm các biện pháp để tiếp tục nâng cao năng suất, giá trị đối với giống lúa này. Bám sát khung lịch thời vụ gieo trồng đến khi thu hoạch, nông dân đặc biệt chú ý từ khâu chọn giống ngâm ủ gieo mạ, cấy lúa, chăm bón, phòng trừ dịch bệnh (sâu đục thân là chính, gió bão cũng không bị bạc lá) đến thu hoạch, bảo quản, chế biến, tiêu thụ.

Nhằm khuyến khích các hộ nông dân, chính quyền xã hỗ trợ một phần chi phí phòng trừ sâu bệnh để sản xuất lúa nếp cái hoa vàng. Do làm tốt quy trình sản xuất, năng suất lúa đạt từ 36 tạ trở lên/1ha, sản lượng đạt 400 tấn/năm, giá lúa bán ra từ 15 - 15,2 triệu đồng/tấn, đặc biệt giá trị sản lượng lúa nếp cái hoa vàng tăng gấp 2 lần so với trồng lúa tẻ.

Theo hợp đồng đã ký kết, mỗi năm Cty Sao Khuê Thanh Hóa tiêu thụ 70 tấn lúa, tức khoảng 50 tấn gạo; lúa nếp cái hoa vàng được công ty đưa vào chế biến, đóng gói bằng túi ni lon và bán ra thị trường với giá 30 ngàn đồng/kg. Đây là đơn vị độc quyền phân phối, phát triển loại gạo này trên phạm vi cả nước; sản phẩm đã được bảo hộ thương hiệu và có mã vạch chống hàng giả do Tổng cục Đo lường chất lượng cấp.

Trong năm 2018 này, xã Hà Long tiếp tục mở rộng sản xuất tập trung, thâm canh tăng năng suất cây lúa nếp cái hoa vàng quý hương trên loại đất thích hợp, nhằm đạt năng suất, chất lượng cao nhất.